Δυο ταινίες του Bahram Beizai με τη Susan Taslimi

Marg-e Yazdgerd [Death of Yazdgerd] (1982) Ο «Θάνατος του Yazdgerd» αναφέρεται στο μύθο που λέει ότι ο Ισδιγέρδης Γ΄ , ο τελευταίος αυτοκράτορας των Σασσανιδών δολοφονήθηκε από έναν άπληστο μυλωνά μετά από μια μάχη με τους Άραβες που σήμαινε και την ήττα των Περσών, την κατάληψη της αυτοκρατορίας τους από τους Άραβες και την αντικατάσταση του ζωροαστρισμού από το ισλάμ.

Στην ταινία, που βασίζεται σε ένα θεατρικό έργο που έγραψε ο ίδιος ο Bahram Beizai, πρωταγωνιστές είναι ο μυλωνάς, η γυναίκα και η κόρη του, οι οποίοι προσπαθούν να απολογηθούν στους αυλικούς πους έχουν καταδικάσει σε θάνατο για τη δολοφονία του Yazdgerd. Η ταινία θυμίζει θέατρο, και μάλιστα αρχαίο ελληνικό: όλη η δράση εκτυλίσσεται μέσα στο μύλο, και ουσιαστικά τα τρία πρόσωπα κάνουν αναπαράσταση των γεγονότων που προηγήθηκαν και οδήγησαν στο θάνατό του αυτοκράτορα, ενώ οι αυλικοί τους έχουν περικυκλώσει αλλά σπάνια επεμβαίνουν. Μέσα από τους διαλόγους αποκαλύπτεται ο χαρακτήρας του βασιλιά που δεν είναι καθόλου μεγαλειώδης, αλλά ένα ανθρωπάκι χωρίς αξιοπρέπεια και ξεσκεπάζεται η υποκρισία του παλατιού. Αντίθετα οι άραβες παρουσιάζονται ως λυτρωτές.

Η ταινία γυρίστηκε το 1982 (ή το 81), λίγα χρόνια μετά την ισλαμική επανάσταση, αλλά δεν προβλήθηκε ποτέ στις ιρανικές αίθουσες επειδή οι γυναίκες δεν είναι ντυμένες ευπρεπώς (δε φοράνε μαντήλα). Παρόλο που είναι εντυπωσιακή και ασυνήθιστη ταινία δεν μπορώ να πω πως ενθουσιάστηκα.

Bashu, gharibeye koochak [Bashu, the Little Stranger] (1990) Αυτή είναι και η πρώτη ιρανική ταινία που έχω δει ποτέ και περιέργως τότε είχα προσέξει κυρίως το γλωσσολογικό θέμα, και δε μου άρεσε τόσο σαν ταινία. Ο Μπασού ένα παιδί αραβικής καταγωγής, αφού έχει χάσει την οικογένεια του στον πόλεμο με το Ιράκ, κρύβεται μέσα σε ένα φορτηγό για να σωθεί από τις βόμβες, και ξυπνάει σε ένα τελείως διαφορετικό τοπίο, στο βόρειο Ιράν σε ένα ειδυλλιακό χωριό όπου ο πόλεμος δεν έχει φτάσει. Εκεί τον βρίσκει μια χωριάτισσα, μητέρα δυο παιδιών, και αποφασίζει να τον μεγαλώσει. Δεν είναι όμως τόσο εύκολο: ο Μπασού είναι πολύ μελαχρινός και δεν καταλαβαίνει τη γλώσσα τους, ξέρει μόνο αραβικά και λίγα περσικά που τα έμαθε στο σχολείο, και δεν καταλαβαίνει τους ανθρώπους που μιλάνε μια διάλεκτο που δε μοιάζει με την "καθαρεύουσα" που έχει μάθει στο σχολείο. Και η ταινία εξερευνά όχι μόνο την εξέλιξη της σχέσης του παιδιού και της γυναίκας, αλλά και τον μικρόκοσμο του χωριού που δεν αποδέχεται έναν εισβολέα και μάλιστα ..μαύρο. 

Ο "Μπασού" είναι το ακριβώς αντίθετο με το «Γιαζντγκερντ». Ενώ εκεί οι ηθοποιοί απαγγέλλουν δυνατά, καθαρά και τραγουδιστά τα λόγια τους σε σωστά περσικά, εδώ οι χωριάτες μιλούν φυσιολογικά και μέσα στα δόντια τους τη γλώσσα/διάλεκτό τους. Οι περισσότεροι είναι μάλλον ερασιτέχνες και παίζουν τον εαυτό τους. 
Μερικές σκηνές είναι πολύ ωραίες, ενώ υπάρχουν και μαγικά/υπερφυσικά στοιχεία, όπως η νεκρή μητέρα του παιδιού που στέκεται δίπλα του στις δύσκολες στιγμές, αλλά και κάποιες πρακτικές που μοιάζουν παγανιστικές. Σίγουρα είναι πλέον μια απ' τις αγαπημένες μου ταινίες