Σάββατο 7 Μαΐου 2011

Asbe du-pa [Two Legged Horse] (2008) της Samira Makhmalbaf


Η ιστορία είναι απλή και όπως συνηθίζεται έχει για πρωταγωνιστές παιδιά: Στο Αφγανιστάν ο πατέρας ενός αγοριού που έχει χάσει τα πόδια του από νάρκη, προσλαμβάνει για ένα δολάριο τη μέρα ένα μεγαλύτερο παιδί για να κουβαλάει το γιο του από και προς το σχολείο. Κι αυτό το παιδί έχει κάποιου είδους αναπηρία, έχει κάτι σαν σπαστικότητα, δε μπορεί να μιλήσει καλά και πρέπει να είναι και ελαφρά καθυστερημένο. Ανάμεσα στα δυο παιδιά αναπτύσσεται μια σαδομαζοχιστική σχέση, και σταδιακά το μεγαλύτερο αγόρι μετατρέπεται σε άλογο. Συνολικά  η μισή ταινία αποτελείται από κοντινά πλάνα στο πρόσωπο του παιδιού-αλόγου να υποφέρει, να κάνει περίεργους μορφασμούς και να ουρλιάζει. Η άλλη μισή δείχνει σε πιο μακρινά πλάνα τη σαδιστική συμπεριφορά του αφέντη του, αλλά και άλλες μορφές βίας μεταξύ παιδιών. Πουθενά δεν υπάρχει ίχνος αισιοδοξίας.
Σε μια πολύ ενδιαφέρουσα συνέντευξη, η Σαμιρα Μαχμαλμπάφ λέει ότι η ιστορία αυτή είναι μια πολιτική αλληγορία, για τη σχέση εξουσιαστών - λαού, μια σχέση που περνάει από 3 στάδια: α) φόβος, β) αλληλοαπορρόφηση, γ) ερωτισμός*.  Είναι μια πολύ ενδιαφέρουσα θεωρία, αλλά δεν καταλαβαίνω γιατί έπρεπε να την εφαρμόσει σε ανάπηρα παιδιά, που παίζουν τόσο φυσικά- και είναι και το στυλ κινηματογράφησης που μοιάζει με ντοκιμαντέρ- που άρχισα να αναρωτιέμαι για πόσα δολάρια δέχτηκαν τα παιδιά να συμμετέχουν στην ταινία.
Είναι η πιο απωθητική ταινία που έχω δει ποτέ, με ενόχλησε περισσότερο από τα Παράξενα παιχνίδια του Χάνεκε ή το Σαλό.



*"Πρώτα φόβος: Και οι δύο φοβούνται ο ένας τον άλλον. Η εξουσία φοβάται να ανατραπεί από επανάσταση και ο λαός φοβάται τα βασανιστήρια και τις φυλακίσεις.
Δεύτερον,  σταδιακή απορρόφηση Η εξουσία και ο λαός απορροφάνε σταδιακά ο ένας τον άλλον και η συμπεριφορά τους γίνεται ίδια. Για παράδειγμα, όποια δύναμη εφαρμόζεται στους νόμους λογοκρισίας της, ο λαός την εσωτερικεύει στον πολιτισμό του.
Τρίτον ερωτισμός: Σταδιακά, ο λαός απολαμβάνει να κουβαλάει στην πλάτη του την εξουσία και η εξουσία απολαμβάνει να καβαλάει. Σταδιακά, το να υποφέρεις γίνεται συνήθεια και στη συνέχεια απόλαυση, κι αυτό το λέω αμοιβαίο ερωτισμό μεταξύ εξουσίας και λαού. Αυτή είναι η αίσθησή μου." 
Η συνέντευξη βρίσκεται στην ιστοσελίδα των Μαχμαλμπάφ

3 σχόλια:

Babis Dermitzakis είπε...

Σχόλιο στο blog Σκύλλα και Χάρυβδη.

Και μένα με απογοήτευσε η ταινία, την είδα τώρα μόλις. Σε αντίθεση με τις άλλες ταινίες της Μαχμαλμπάφ, που με ενθουσίασαν. Είναι μια ταινία άγρια, που δείχνει τα πιο άγρια ένστικτα του ανθρώπου. Μπορεί η Μαχμαλμπάφ να την εννοούσε ως αλληγορία, αλλά μάλλον η αλληγορία είναι δύσκολο να λειτουργήσει στον κινηματογράφο. Απλώς η αίσθηση που αποκόμισα εγώ είναι ότι και οι πιο ταλαιπωρημένοι της ζωής (το παιδί με τα κομμένα πόδια) μπορούν να γίνουν άγριοι, και αντί να προκαλούν τον οίκτο μας να προκαλούν την αποστροφή μας.
Οίκτο μας προκαλεί το καθυστερημένο παιδί και το κοριτσάκι που ζητιανεύει.

Babis Dermitzakis είπε...

http://hdermi.blogspot.com/2010/04/blog-post_25.html

Simurgh είπε...

Για μένα είναι η πιο απωθητική ταινία που έχω δει : συνδυάζει μια σκληρή σαδιστική σχέση, με το γκροτέσκο των παραμορφωμένων σωμάτων. Μου άφησε ένα δυσάρεστο συναίσθημα, σα να βλέπω τσίρκο με "φρικιά". Το κοριτσάκι εν τω μεταξύ είχε παίξει πιο πριν στο Stray Dogs της μητριάς της Σαμιρας της Μαρζιέ Μεσκινί, όπου κι εκεί έπαιζε το παιδί του δρόμου.
Ελπίζω η Σαμιρα να επανέλθει με καλύτερη ταινία. Από το Άλογο και μετά δεν έχει ξαναγυρίσει ταινία, ίσως λόγω των αρνητικών κριτικών.
Τις πρώτες δυο ταινίες της δεν τις έχω δει ακόμα.