Δε θα έγραφα γι 'αυτήν τη μετριότατη ταινία αν δεν ήταν βασισμένη σε μια άλλη παλιότερη θρυλική ταινία το Soltane ghalbha (ο σουλτάνος των καρδιών) του 68. Το 68 βέβαια δεν είχε γίνει η επανάσταση και δεν υπήρχε ο κώδικας ενδυμασίας και συμπεριφοράς που ισχύει τώρα στον ιρανικό κινηματογράφο. Αντίθετα, η ασπρόμαυρη αυτή η ταινία, μοιάζει καταπληκτικά στις ελληνικές ασπρόμαυρες: ακριβώς τα ίδια ρούχα- ίσως εδώ είναι λίγο πιο εξτρίμ- το ίδιο σενάριο, η ίδια μουσική. Πουθενά δε βλέπεις τσαντόρ. Επειδή δε βρήκα υπότιτλους, δεν κατάλαβα τα πάντα. Σε γενικές γραμμές όμως έχουμε κι εδώ μια νέα γυναίκα που φεύγει από τον πατέρα της και την κακιά (μητρια, θεία ;) της, και πάει στο σπίτι του αγαπημένου της ( δε θυμάμαι ονόματα αλλά τον παίζει ο Φαρντίν). Δε ξέρω αν παντρεύονται, αλλά ο άντρας έχει ένα ατύχημα με το φορτηγό του, και η κακιά μητέρα του λέει στη νύφη της ψέματα ότι σκοτώθηκε, και την διώχνει από το σπίτι. Εκείνη πηγαίνει στον πατέρα της, ο οποίος την μαστιγώνει (να κάτι που δεν το βλέπουμε στις παλιές ελληνικές ταινίες) και μετά την στέλνει κάπου με την κακιά μητριά/θεία και έναν άλλο κύριο. Η ηρωίδα μας όμως το σκάει από το αυτοκίνητό τους, και οι άλλοι δυο παθαίνουν κι αυτοί ένα ατύχημα, το αυτοκίνητο πέφτει σε ένα γκρεμό σε μια πολύ όμορφη περιοχή του Ιράν και σκοτώνονται. Στην εφημερίδα γράφουν ότι και οι τρεις τους είναι νεκροί. Η ηρωίδα μας πιάνει δουλειά σε μία βιοτεχνία όπου σιδερώνει, αλλά αφού γεννήσει δεν την δέχονται πίσω στη δουλειά. Αποφασίζει να αυτοκτονήσει, αλλά όταν πέφτει μπροστά στο πρώτο αυτοκίνητο που συναντά, δε σκοτώνεται αλλά ..τυφλώνεται. Την τυφλή περιμαζεύουν οι τρεις επιβάτες του αυτοκινήτου που είναι πλανόδιοι μουσικοί. Και μετά από κάποια χρόνια την βλέπουμε να τραγουδάει στο δρόμο μαζί τους και μαζί με την κόρη της. Ο ήρωας μας έχει γίνει διάσημος τραγουδιστής, και τυχαία συναντά την κόρη τους. Τη συμπαθεί τόσο πολύ που της δίνει ένα μεγάλο χρηματικό ποσό για να εγχειριστεί η μάνα της την οποία βέβαια δεν έχει δει. Για να ευχαριστήσει τον άγνωστο ευεργέτη της, η ηρωίδα μαζί με την κόρη και τους τρεις μουσικούς, πηγαίνει κάτω από το μπαλκόνι του και αρχίζει να τραγουδά. Ο ήρωας που ήταν έτοιμος να τελέσει γάμο με μια γυναίκα που τον πολιορκούσε από παλιά, ακούει τη φωνή της πρώτης του αγάπης, βγαίνει έξω και ακολουθεί η συγκινητική αναγνώριση, την οποία μπορεί να δει κανείς εδώ
Το τραγούδι της ταινίας αυτής -επίσης Soltane ghalbha- έχει γίνει πολύ αγαπητό και στο youtube μπορεί να βρει κανείς άπειρες εκδοχές από στυλ όπερας μέχρι σκυλοτράγουδο. Αν κανείς ενδιαφέρεται για την τύχη της μικρής ηθοποιού που παίζει την χαριτωμένη κόρη, και για όποιον αμφιβάλλει για τις ομοιότητες ελληνικού και ιρανικού πολιτισμού ορίστε. Και μια σκηνή από την ταινία όπου η μικρή τότε Leila Forouhar τραγουδάει και χορεύει:
Αυτό που μου 'κανε μεγαλύτερη εντύπωση είναι οι διαφορές μεταξύ των δυο ταινιών. Στην πρώτη , το Soltane ghalbha υπάρχει περισσότερος αυθορμητισμός και αθωότητα. Πχ, ο πατέρας συναντά την κόρη του τυχαία στο δρόμο, όπου έχει παίξει ξύλο με μια συμμορία παιδιών. Στη δεύτερη ταινία την συναντάει σε μια προγραμματισμένη οντισιόν, όπου το κορίτσι έχει πάει με συνοδούς, και συμμετέχει στα γυρίσματα αφού έχει πάρει άδεια από το σχολείο. Γενικά στο Gole yakh η παρουσία του κράτους και των νόμων γίνεται πολύ πιο αισθητή: η Ταργκόλ, το σκάει με το νυφικό και συλλαμβάνεται από την αστυνομία! Στο αστυνομικό τμήμας, ο καλός διοικητής ή ότι άλλο είναι τέλος πάντων τηλεφωνεί τον Αμπάς και τους «αναγκάζει» να παντρευτούν. Αλλά και άλλες αλλαγές είναι χαρακτηριστικές: Τώρα στο Ιράν απαγορεύεται το τραγούδι από (σόλο) γυναίκα τραγουδίστρια, έτσι χάνεται η ευκαιρία για το συγκλονιστικό φινάλε, και η τραγουδίστρια γίνεται ζωγράφος. Άρα δε μπορεί να είναι τυφλή και παθαίνει αμνησία. Δε μπορεί να περιμάζεψαν μια νέα γυναίκα τρεις άγαμοι μουσικοί που τελικά έζησαν χρόνια μαζί της: για κάποιους αυτό αμέσως δημιουργεί την υποψία της πορνείας. Οπότε αντικαθιστώνται από μια χειραφετημένη γεροντοκόρη. Είναι επίσης συγκινητικό πως οι άνθρωποι στο Soltane ghalbha ακουμπάνε ο ένας τον άλλο με φυσικότητα. Στο Gole yakh ούτε οι σύζυγοι δεν αγκαλιάζονται και ίσως γι' αυτό η αναγνώριση γίνεται προοδευτικά, σχεδόν χωρίς συναίσθημα.
Φυσικά το Soltane ghalbha, όπως και όλες σχεδόν οι ταινίες της προεπαναστατικής εποχής απαγορεύονται σήμερα στο Ιράν. Και οι σύγχρονες ταινίες που δείχνουν στωικούς ανθρώπους, ντροπαλούς, χωρίς πάθος, που μιλάνε κυρίως με το βλέμμα δεν αντικατοπτρίζουν την «κουλτούρα του ιρανικού λαού» αλλά τις απαγορεύσεις που έχουν επιβληθεί στον κινηματογράφο.
Τέλος να πω και κάτι καλό για το Gole yakh: η μουσική του μου άρεσε πάρα πολύ.
*Σιγκέ είναι ο θεσμός του προσωρινού γάμου που ισχύει στο Ιράν.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου