Delbaran (2001) του Abolfazl Jalili

Ντελμπαράν είναι το όνομα ενός εστιατορίου και βενζινάδικου που βρίσκεται στην άκρη του πουθενά, σε ένα περιφερειακό δρόμο στα σύνορα Ιράν-Αφγανιστάν. Εκεί δουλεύει ο μικρός αφγανός πρόσφυγας Κεΐμ, μαζί με ένα ζευγάρι ηλικιωμένων που είναι οι ιδιοκτήτες του μαγαζιού, και γύρω τους μαζεύονται διάφορες περίεργες φιγούρες, όπως ένας κυνηγός, και άτομα που διακινούν Αφγανούς εργάτες. Ο αστυνόμος της περιοχής τους επισκέπτεται συχνά ρωτώντας αν έχουν δει πουθενά παράνομους Αφγανούς. Καπνίζουν -τι ακριβώς δε ξέρω- παίζουν χαρτιά, επισκευάζουν χαλασμένα οχήματα.
Το «Ντελμπαράν» μοιάζει σε πολλά σημεία με το «Δρομέα», εδώ όμως ο μικρός πρωταγωνιστής δεν τρέχει μόνο αλλά κινείται και με διάφορα μεταφορικά μέσα, αυτοκίνητα, φορτηγά, περιπολικά και κυρίως με ένα μηχανάκι πάνω στο οποίο κάθονται 3-4 άτομα κάθε φορά. Κατά τα άλλα παρακολουθούμε απλά στιγμιότυπα από τη ζωή του. Είναι δύσκολο να καταλάβεις απ' την αρχή τι ακριβώς γίνεται, τα γεγονότα παρουσιάζονται αποστασιοποιημένα και χωρίς εμφανή σύνδεσή μεταξύ τους. Έτσι υπάρχει η αίσθηση ότι δε γίνεται τίποτα, ενώ στην πραγματικότητα γίνονται πάρα πολλά. Πχ, επειδή ο δρόμος όπου είναι το βενζινάδικο δε χρησιμοποιείται πια, ο ιδιοκτήτης και ο Κεΐμ ρίχνουν χειροποίητες πινέζες στον κεντρικό δρόμο, έτσι ώστε να ανατρέπονται τα αυτοκίνητα και να έρχονται σ'αυτούς για βοήθεια.
Η ταινία σίγουρα δείχνει την δύσκολη ζωή των Αφγανών μεταναστών και κυρίως του παιδιού, ένα θέμα συχνό άλλωστε στον ιρανικό κινηματογράφο. Αλλά το κάνει με έναν διακριτικό τρόπο, και για μένα είναι το λιγότερο σημαντικό σ'αυτή τη σουρεαλιστική και γεμάτη χιούμορ ταινία.

Απ΄τις αγαπημένες μου σκηνές είναι όταν ο κακός αστυνόμος συλλαμβάνει δυο νεόνυμφους Ιρανή και Αφγανό, και προσπαθεί να ακυρώσει το γάμο τους*. Η ανάκριση στο αστυνομικό τμήμα με τη βοήθεια του Κεΐμ που μεταφράζει είναι από τις πιο σουρεαλιστικά αστείους διαλόγους που έχω δει. Σε μια άλλη σκηνή η γριά ιδιοκτήτρια και ο Κεΐμ επιστρέφουν στο μαγαζί τους: η κάμερα δείχνει τα πόδια τους -η γριά έχει μόνο ένα- ενώ παίζει το τραγούδι  Mon Amour Mon Ami της Marie Laforêt!

Διάβασα σε ένα σινεφιλικό ιστολόγιο ότι το Ντελμπαράν είναι όχι μόνο η καλύτερη ιρανική ταινία, αλλά και η καλύτερη ταινία από αρχής κινηματογράφου!

*Δυστυχώς νομίζω ότι οι γάμοι μεταξύ Ιρανών γυναικών και Αφγανών αντρών δεν αναγνωρίζονται από το ιρανικό κράτος, ούτε τα παιδιά τους παίρνουν ιρανική υπηκοότητα, η οποία μεταδίδεται μόνο απ΄τον πατέρα. (Κάπως έτσι ήταν κι εδώ μέχρι πριν 30 χρόνια περίπου)