Παρασκευή 3 Ιουνίου 2011

Jazireh ahani [Iron Island] (2005) του Mohammad Rasoulof



Άλλη μια σουρεαλιστική ταινία με φόντο τον Περσικό κόλπο. Εδώ παρακολουθούμε έναν «καπετάνιο» που έχει βρει ένα εγκαταλειμμένο πετρελαιοφόρο στη θάλασσα και νοικιάζει το χώρο σε φτωχούς ανθρώπους υποσχόμενός τους ότι θα τους βοηθήσει να φτιάξουν τη ζωή τους στο πλοίο. Ο καπετάνιος το έχει οργανώσει έτσι ώστε να είναι σχετικά επαρκές, υπάρχει ακόμα και σχολείο για τα παιδιά, μια κατσίκα και τηλεφωνική υπηρεσία. Οι άντρες δουλεύουν γι'αυτόν, πουλώντας τα σίδερα που βγάζουν από το πλοίο και κάνοντας ποιός ξέρει τί άλλες δουλειές, και μ'αυτόν τον τρόπο πληρώνουν το νοίκι τους και τα έξοδα τους. Ο καπετάνιος αν και φαίνεται πως νοιάζεται για τους ανθρώπους του, στην πραγματικότητα δε χαρίζει τίποτα (ότι τους δώσει το σημειώνει στο τεφτέρι του), και προσπαθεί να βγάλει απ'τη μύγα ξύγκι. Κανονίζει ακόμα και τους γάμους των παιδιών τους, όλα με χρηματικό όφελος. Παράλληλα τους απαγορεύει να έχουν τηλεόραση ή άλλο μέσο επικοινωνίας με τον υπόλοιπο κόσμο που να μην το ελέγχει ο ίδιος. Όμως αυτός ο καταπιεστής παρουσιάζεται σχεδόν συμπαθητικός από το Rasoulof. Πρόκειται ξεκάθαρα για μια πολιτική αλληγορία, όπου βλέπουμε τον «απλό λαό» να πιστεύει με μεγάλη αφέλεια και να υπακούει τυφλά σε έναν άνθρωπο, εξαιτίας της φτώχειας (η αλήθεια είναι ότι δε φαίνεται να 'χουν πολλές εναλλακτικές), της αμάθειας, αλλά και της προσωπικής γοητείας που έχει κάθε κλασικός δικτάτορας.
Υπάρχει και η παράνομη αγάπη ενός εφήβου για ένα κορίτσι που μάλλον δεν του έχει μιλήσει ποτέ και το οποίο ετοιμάζεται να παντρευτεί αυτόν που έχει αποφασίσει ο καπετάνιος. Εμένα όμως με συνάρπασε κυρίως η ντοκιμαντερίστικη απεικόνιση της ζωής μέσα στο πλοίο, που περιγράφεται με ρεαλισμό σα να ήταν κάτι το φυσιολογικό. Οι μικρές λεπτομέρειες μου άρεσαν περισσότερο και όχι τόσο το μήνυμα που θέλει να περάσει ο σκηνοθέτης και οι συμβολισμοί του.

Το θέμα της τηλεόρασης ως μέσο επικοινωνίας σε απομακρυσμένες περιοχές αλλά και η λογοκρισία απασχολεί ιδιαίτερα το Rasoulof, και έχει γυρίσει ένα ντοκιμαντέρ, το Baad-e-daboor (2008) που δείχνει πώς οι Ιρανοί καταφέρνουν να ξεγελάσουν τη λογοκρισία με απαγορευμένα δορυφορικά πιάτα, αλλά και με κυκλώματα επεξεργασίας και διακίνησης απαγορευμένων ταινιών. Με το επεξεργασία εννοώ μεταγλώττιση, κόψιμο αισχρών σκηνών αλλά και φοτοσοπ έτσι ώστε να καλύπτονται τα άσεμνα ρούχα των γυναικών, βάρβαρες πρακτικές που με κάνουν και ανατριχιάζω. Για όποιον ξέρει γερμανικά υπάρχει στο youtube:http://www.youtube.com/watch?v=j8EPobWTlAs
Σκηνή από το Baad-e-daboor: ένας δάσκαλος μεταφέρει το δορυφορικό πιάτο 


Ο Mohammad Rasoulof είναι ο σκηνοθέτης που φυλακίστηκε την ίδια εποχή με τον Παναχί. Η τελευταία του ταινία μεταφέρθηκε λαθραία στις Κάννες μέσα σε κέικ (!) και διαγωνίστηκε στο Ένα κάποιο βλέμμα, όπου και βραβεύτηκε με το βραβείο σκηνοθεσίας

Δεν υπάρχουν σχόλια: