Τρίτη 5 Μαΐου 2015

Äta sova dö [Eat sleep die] της Gabriela Pichler



Φαγητό, ύπνος και μετά θάνατος. Έτσι περιγράφει μια ηρωίδα της ταινίας τη ζωή στο χωριό της, κι αυτή η φράση δίνει τον τίτλο, όχι άδικα. Η ταινία περιγράφει τη ζωή μιας νέας εργάτριας σε ένα χωριό στη νότια Σουηδία, όπου πράγματι, δεν υπάρχουν πολλοί εναλλακτικοί τρόποι να περάσεις την ώρα σου μετά τη δουλειά. Το πραγματικό πρόβλημα, όμως, εμφανίζεται όταν το εργοστάσιο συσκευασίας σαλάτας, η βασική πηγή απασχόλησης στο χωριό, «αναγκάζεται» να απολύσει εργαζόμενους για να μην «αναγκαστεί» να κλείσει.

Υπάρχουν πολλοί λόγοι που κάνουν την ταινία ξεχωριστή και ο σημαντικότερος είναι η πρωταγωνίστρια του που κλέβει την παράσταση. Είναι η νεαρή Ράσα, Σουηδέζα με καταγωγή από το Μαυροβούνιο, εργάτρια στο εργοστάσιο από τα 16 της, αυθόρμητη, δυναμική και ευχαριστημένη με τη ζωή της (και τη δουλειά της). Ένας άλλος λόγος είναι ότι η ταινία είναι ιδιαίτερα ρεαλιστική, οι χαρακτήρες είναι αληθινοί κι ανθρώπινοι. Έχουν πολλά ελαττώματα, όπως ότι είναι ρατσιστές και όχι ιδιαίτερα συναδελφικοί όταν έρχονται οι απολύσεις. Παρόλο το ρεαλισμό όμως, η ταινία έχει ωραίες ποιητικές σκηνές, και μπόλικο διακριτικό χιούμορ που χτυπάει στην ουσία των κοινωνικών προβλημάτων.

Είναι ενδιαφέρον ότι οι περισσότερες ταινίες που ειρωνεύονται το παράλογο του συστήματος, περιγράφουν τη ζωή της ανώτερης ή μεσαίας αστικής τάξης. Ταυτόχρονα η συντριπτική πλειοψηφία των ταινιών που περιγράφουν τη ζωή της εργατικής τάξης, έχουν βία, ναρκωτικά, παρανομία...

Η Gabriela Pichler, που μεγάλωσε σε ένα παρόμοιο χωριό - όπως και οι ηθοποιοί άλλωστε- είπε σε μια συνέντευξη ότι αποφάσισε να αφαιρέσει απ' την ταινία της τον έρωτα και το έγκλημα, δυο στοιχεία που είναι τόσο σημαντικά από μόνα τους που δεν θα χωρούσαν στην ταινία της.




Σε μια χαρακτηριστική σκηνή ρωτάνε τη Ράσα ποιες είναι οι δεξιότητες της. Κι εκείνη, μετά από λίγη σκέψη απαντάει: «Ξέρω να ζυγίζω με το χέρι ακριβώς 170 γραμμάρια ρόκας. Μπορώ να πακετάρω 12 συσκευασίες σαλάτας σε τεσσεράμισι δευτερόλεπτα».

Θυμάμαι σε μια συζήτηση στο φέισμπουκ, κάποιοι προσπαθούσαν να υπερασπιστούν την ταινία «Όσα παίρνει ο άνεμος» και του Νότιους γενικότερα. Έλεγαν λοιπόν ότι δεν ήταν όλοι οι αφέντες σκληροί με τους σκλάβους κι ότι κάποιοι σκλάβοι αγαπούσαν τους αφέντες τους, άρα η δουλεία δεν ήταν και το απόλυτο κακό, όπως το παρουσιάζουν οι νικητές Βόρειοι. Για μένα, η δουλεία είναι μισητή όχι τόσο επειδή κάποιοι αφέντες κακομεταχειρίζονται τους δούλους τους, αλλά επειδή κάνει τους ανθρώπους να πέσουν τόσο χαμηλά ώστε να αγαπήσουν την κατάντια τους και να μην νοιάζονται για την ελευθερία.




Δεν υπάρχουν σχόλια: